گیاه انگور

گیاه انگور

بیماری های گیاه انگور و راه های مبارزه با آنها

بیماری سرطان ریشه و ساقه مو

عامل بیماری: Agrobacterium vitis

ابتدا باید توجه داشت که بیماری گیاهی سرطان ریشه و طوقه مو در مناطقی که آسیب یخبندان وجود دارد شیوع بیشتری دارد آنهم به این دلیل که سرما و یخبندان باعث ایجاد زخم و ترک های ریز در تاک میگردد که همین شکافهای کوچک محل بسیار مناسبی برای نفوذ باکتری عامل بیماری میباشند .

علایم بیماری:

شاخص ترین علائم این بیماری ظهور گالهای (غده های ریز و تقریبا کروی ) گوشتی است. این غده ها ابتدا روی ریشه، شاخه، دمبرگ و رگبرگ و ساقه بخصوص در نزدیکی طوقه بشکل کوچک، سفید رنگ ، نرم و گوشتی ظاهر شده ولی به مرور بزرگ میگردند که گاهی اوقات قطر شان به ٣۰ سانتی متر هم می رسد. غده های ایجاد شده روی بافتهای مجاور فشار آورده ، و با در هم شکستن آوندهای چوبی باعث تغییر شکل بافتهای کناری شده و به مرور سطح خارجی غده ها به بواسطه فساد خارجی به رنگ قهوه ای تا سیاه در می آیند.که ممکن است در پاییز از خارج به داخل پوسیده شوند و در سال بعد دوباره در همان جا ظاهر می گردند. و از آنجا که غده ها در محل های زخمی شده تشکیل میگردند لذا در ابتدا تشخیص آن ها از بافت درحال بهبود به سادگی امکان پذیر نمی باشد.خوشه های

گیاهان بیمار از رشد کمتری نسبت به سایر گیاهان برخوردار بوده و برگ هایشان کوچک بوده و زرد رنگ هستند . خوشه های انگور گیاهان بیمار دارای ساقه های آلوده ، تنک و کم آب هستند و گاها میوه تولید شده روی ساقه بیمار بشکل خشکیده مشاهده م.یشوند و اغلب علائم بیماری روی ساقه و ریشه های گیاه دو یا چند ساله ظاهر می شود. و بواسطه این بیماری گیاه بیشتر از چند سال زنده نمانده و خواهد مرد .

عامل بیماری گیاهی سرطان طوقه و ریشه باکتری ( Agrobacterium vitis )میباشد .

باکتری عامل این بیماری با گذراندن سرما و یخبندان زمستان در خاک حتی اگر به میزبان هم دسترسی نداشته باشد میتواند چندین سال زنده بماند.و مجددا در صورت کاشت گیاه میزبان باکتری قدرت آنرا دارد که از راه زخم های ناشی از عملیات باغبانی، و یا نیش حشرات و عوامل طبیعی مانند تگرگ و سرما زدگی دوباره وارد ریشه یا ساقه گیاه جدید شده و با نفوذ باکتری به درون بافت گیاه سبب تحریک سلول های مجاور به تقسیم سرطانی گردد .

مبارزه:

برای کنترل این بیماری رعایت موارد زیر ضروری است:

1- انتخاب قلمه سالم از تولیدکنندگان مو سالم که دارای پروانه تولید و گواهی سلامت داشته گیاه را با شناسنامه بفروشند .

2- استفاده از سیستمهای آبیاری مدرن قطره ای و یا آبیاری مستقیم از منبع آب و عدم استفاده از آبی که از کنار مو بیمار خارج میشود .

3- مبارزه با حشرات ریشه خوار بالاخص لارو زنجره مو در خاک.

4- هرس شاخهای آلوده و ضد عفونی ادوات باغبانی با محلول ده درصد هیپوکلریت سدیم یا محلول یک در هزار سوبلیمه.

5- در صورتی که بواسطه آلودگی زیاد باغ را کلا حذف نموده اید در اراضی آلوده ذرت یا سایر غلات را به مدت چند سال بکارید .

6-حذف موهای آلوده و انهدام آن ها

7 – خودداری از وارد کردن هر نوع صدمه فیزیکی به گیاه مانند زخم و ترک

8 – سم پاشی کل گیاه با بردوفیکس ۵ در هزار به منظور جلوگیری از سرمازدگی

9 – قطع شاخه های آلوده و پس از قطع هر شاخه ضدعفونی ابزار با بردوفیکس رقیق نشده

10 – قبل از کشت حتما قلمه و ریشه نهال به مدت یک ساعت در محلول بردوفیکس ١۰ در هزار قرار داده شود.

11 – تراشیدن گال های موجود روی مو و رنگ کردن بافت سالم گیاه با بردوفیکس رقیق نشده

12 – آبیاری گیاه آلوده با بردوفیکس ١۰ در هزار

بیماری سفیدک داخلی مو

عامل بیماری : plasmopara viticola

علایم بیماری :

ابتدا بر روی سطح برگ لکه های زرد کمرنگ بدون حاشیه مشخص با ظاهری روغنی و در روی برگهای جوان که قطر آنها تقریبا نیم سانتی متراست. دیده میشود این لکه ها بتدریج به پیوسته می شوند و سطح وسیعی از برگ خشک ونکروزه می شوند. در سطح زیرین همین لکه ها سپورانژیوفورها و اسپورانژهای قارچ به صورت کرکهای خاکستری یا سفید رنگ تشکیل می گردند. نوک شاخه های آلوده متورم و به شکل عصا خمیده و توسط کرکهای سفید تشکیل می شوند. غوره های جوان از حساسیت بیشتری برخوردارند و در اثر آلودگی به رنگ قهوه ای درآمده و ریزش پیدا می کند. برگهای شدیداً آلوده نیز خزان می کنند.

گرچه با افزایش سن و نزدیک شدن به زمان برداشت حساسیت حبه های انگور نسبت به بیماری کمتر می شود، ولی چنانچه در این زمان قارچ به درون آن ها نفوذ پیدا کند، حبه ها چروکیده و کشمشی شده و به رنگ قهوه ای درمی آیند.

مبارزه:

1 -رطوبت زیاد خاک عامل توسعه بیماری است لذا زهکشی اراضی تاکستان به منظور کاهش رطوبت خاک خیلی موثر میباشد

-2 با تشخیص بموقع و بریدن سر شاخه های آلوده و ضد عفونی مرتب قیچی باغبانی .

3–برگهای آلوده باید سریعا جمع آوری و سوزاندن شوند .

4- خرید و کاشت واریته های مقاوم به بیماری از مراکز فروش مطمئن

5- استفاده از قارچکش های کاپتان زینب مانب و محلول بردو

6- هرس اندام های سبز نزدیک به زمین

 بیماری لکه سیاه برگ مو

عامل بیماری:Asperisporium vitiphyllum

این بیماری در کل کشور مشاهده نشده است ولی تا امروز در بعضی از نواحی مانند آذربایجان غربی و شرقی ,لرستان,قصرشیرین,دزفول,شهریار,کرج و قزوین وجود آنرا گزارش کرده اند اگر چه .این بیماری در گذشته خسارت چندانی نداشته است ولی اخیرا ً به علت شدت خسارات زیادی که وارد نموده است گاهی دربعضی از مناطق کشور آنرا بیماریهای درجه اول مو محسوب می نمایند .

علایم بیماری:

ظهور لکه های گرد مایل به زیتونی در دو سطح برگ از علایم اولیه بیماری هستند که در سطح لکه ها رویش قارچ عامل بیماری به طور وضوح دیده می شود قطر این لکه ها 2 تا 3میلیمتر بوده به تدریج از به هم پیوستن آنها تمام یا قسمتی اعظم برگ خشک می گردد .اطراف لکه ها را معمولا هاله ای شفاف زیتونی رنگ فرا می گیرد. بیماری به ندرت اندام های دیگر گیاه را آلوده مینماید و فقط برگها را مورد حمله قرار میدهد .

مبارزه:به محض مشاهده اولین علایم بیماری سمپاشی با استفاده از زینب (Zineb ) به نسبت 1 تا 2 در هزار به همراه نیم در هزار مویان و یا اینکه از سم کاپتان به نسبت 3-2.5 در هزار در کنترل بیماری موثرند. .

بیماری پوسیدگی سیاه مو

عامل بیماری: Guignardia bidwellii

علایم بیماری:

عامل این بیماری در اواخر بهار با ایجاد لکه های متعدد گرد و پراکنده به رنگ قرمز در برگها غالبا در سطح رویی برگ ودر بین رگبرگها ظاهر میگردد . و زمانی که اندازه این لکه ها به 2 تا 3 میلیمتر می رسد به رنگ قهوه ای یا خاکستری با حاشیه ی سیاه در می آ یند. Phyllostcta در سطح لکه ها به صورت نقاط سیاه به شکل حلقه نزدیک به حاشیه لکه های قهوه ای ایجاد می گردند.

روی شاخه- پیچک – دمبرگ – محوراصلی و رگبرگها لکه هایی فرو رفته به رنگ بنفش مایل به سیاه ظاهر می شوند که حاوی پیکنیدیوم های پراکنده هستند. لکه ها روی حبه های انگور نیز در زمانی که رشدشان به نصف رسیده باشد بوجود می آیند. این لکه ها در ابتدا تقریبا سفیدند ولی به زودی با یک حلقه قهوه ای با حاشیه سیاه احاطه می شوند.

پیکنیدیوم های سیاه نیز در سطح لکه های حبه انگور ایجاد می گردند. در نهایت تمام حبه ها به سرعت پوسیده و چروکیده شده و به رنگ سیاه در می آیند.

مبارزه:

– سمپاشی موستان ها درست قبل از شکوفه دهی و بلا فاصله بعد از شکوفه دهی و همچنین دو هفته بعد از سمپاشی دوم جمعا سه بار و هر بار با به کارگیری بنومیل یا فربام دو درهزار بیماری را کنترل می کنند.

کاپتان فولیت تریادیمفون و قارج کشهای مسی نیز علیه این بیماری موثرند.

بیماری پوسیدگی خاکستری مو

عامل بیماری: cinerea Botrytis

علایم بیماری:

این بیماری از مهمترین بیماری های خوشه های انگور در سراسر دنیاست. علائم بیماری روی همه اندام های هوایی و بخصوص دم خوشه و خوشه انگور بروز پیدا می کند .

بیماری روی خوشه انگور بوضوح دیده قابل رویت می باشند . آلودگی در تمام طول رشد خوشه دیده می شوند. چنانچه آلودگی قبل از باز شدن گلهای خوشه باشند خوشه های جوان خشک می شوند. آلودگی بعد از ظهور گلها سبب پژمردگی خوشه ها می گردد. در موقع برداشت حبه ها از حساسیت بیشتری برخوردار می شوند. رنگ حبه های آ لوده خرمایی یا قهوه ای شده و بخشی از خوشه نیز نرم و خشک می شود. در الودگی شدید تمامی خوشه خشک می شود. در حاشیه برگها لکه های قهوه ای یا خرمایی رنگ با خطوط متحدالمرکز ظاهر می شود. در روی ساقه ممکن است زخمهای عمیق دراز به وجود می آیند.

درخت انگور نزدیک برداشت نسبت به بیماری حساس تر است. در انتهای بهار و قبل از گلدهی در حاشیه برگ ها یا روی رگبرگ های اصلی

لکه های نامنظم ، بزرگ به رنگ قرمز مایل به قهوه ای ایجاد می شود که به مرور نکروز شده و خشک می شوند. تحت شرایط رطوبی ممکن است روی لکه ها ، گرد خاکستری رنگی که همان قارچ عامل بیماری است تشکیل شود. در صورت وقوع آلودگی در ابتدای بهار ، جوانه ها و ساقه های تازه روئیده قهوه ای شده و به مرور خشک می شوند .

درصورت شدید بودن بیماری در دوره گلدهی، خوشه گل خشک شده و می افتد.

عامل بیماری روی ساقه مو زخم های قهوه ای رنگی که به مرور سیاه رنگ می شوند به وجود می آورد. در انتهای تابستان این زخم ها کل سطح گیاه را در برگرفته ، ساقه خشک شده و خوشه می افتد.

آلودگی روی خوشه های انگور به وضوح قابل رویت است. در خوشه های به هم فشرده، آلودگی شدیدتر است. در هوای خشک حبه های آلوده خشک می شوند ولی در صورت مرطوب بودن هوا، حبه ها نرم شده و آبکی می شوند . انگورهای سفید به رنگ قهوه ای و انگورهای بنفش به رنگ قرمز درمی آیند. رطوبت باعث پوشیده شدن سطح حبه ها با لایه خاکستری از قارچ عامل بیماری می شود. درهنگام بارش باران روند توسعه بیماری سریع تر شده و امکان ایجاد آلودگی های ثانویه بیشتر می شود.

راه های پیشگیری و کنترل بیماری:

1 -کاشت ارقام مقاوم و ارقامی که خوشه های بهم فشرده نداشته باشند.

2 – هرس سبز شاخه ها به منظور برقراری تهویه لازم در تابستان جلوگیری از آلودگی خوشه توسط بیماری های دیگر مثل سفیدکهای داخلی و غیره.

3 – هرس اندام های سبز یا شاخه و برگ هایی که مانع جریان داشتن هوا می شوند.

4- هرس برگ هایی که با خوشه در تماس هستند.

5- سمپاشی تا چهار نوبت با سموم کشاورزی مجاز مثل بنومیل یا توپسین به هنگام ریزش گلبرگها – تشکیل غوره –شیرین شدن غوره ها و سه هفته قبل از برداشت محصول.

بیماری سفیدک سطحی مو Grapevine powdery milde

عامل بیماری: Uncinula necator

یکی از بیماری های مهم در تاکستان ها سفیدک سطحی انگور است. در صورت مساعد بودن شرایط محیطی، سفیدک سطحی بیش از هر بیماری دیگری میتواند به تاکستان ها خسارت وارد کند.

علایم بیماری:

قارچ عامل بیماری سفیدک پودری انگور قادر است تمام بخش های سبز درخت را آلوده کند علایم بیماری سفیدک حقیقی در روی همه ی اندامهای هوایی جوان ظاهر می گردد. علایم این ابتدا به صورت لکه های سفید در سطح فوقانی برگ ظاهر می شود و سپس روی آنها کنیدیوفورهای قارچ به صورت پودر یا پوشش آردی ظاهر می گردند . اگر بیماری تشدید یابد سطح تحتانی برگها نیز ممکن است به سمت بالا لوله شود . برگهای آلوده در تابستان قهوه ا ی شده زودتر از پائیز خزان می کنند. علائم بیماری درون سر شاخه های جوان نیز به صورت لکه های سفید ظاهر می گردند.در پائیز لکه ها به رنگ قهوه ای مایل به سیاه در می آیند. قارچ روی غوره ها را به صورت پودر سفید رنگی می پوشاند. حبه ها ترش و نارس باقی می مانند .در حبه های رسیده تر آن قسمت از پوست حبه که آلوده به بیماری است رشد نمی کند ولی در اثر رشد مداوم قسمت سالم حبه ترک خورده و دانه آن نمایان می گردد.حبه های ترک خورده یا خشک می شوند یا بر اثر حمله سایر آفات و بیماری ها از بین می روند.این بیماری گیاه را از بین نمیبرد اما باید این نکته را مد نظر قرار داد که آلودگی های شدید و مکرر سفیدک سطحی، موجب وارد شدن تنش به گیاه می شود.سفیدک پودری انگورتنش گیاه را ضعیف می کند؛ در نتیجه شرایط برای ابتلا به سایر بیماری ها و حمله حشرات مساعد خواهد شد.علاوه بر این، پوشیده شدن سطح برگ با سفیدک پودری باعث اختلال در فتوسنتز می شود. فتوسنتز ناکافی باعث زرد شدن و کاهش تولید قند در گیاه شده و روی طعم محصول اثر نامطلوبی به جا می گذارد.

اگر شدت آلودگی بیماری سفیدک پودری انگور زیاد شود به گونه ای که جوانه ها و گل ها را فرا بگیرد، می تواند میزان تولید محصول را به صفر برساند.

 مبارزه:

اول از همه هنگام خرید نهال حتما دقت کنید که گیاه سالم باشد .دوم اینکهاز همان ابتدای کاشت به تقویت نهال بپردازید. گیاهانی که تقویت نشده و ضعیف هستند، آفات و بیماری ها را به سمت خود جذب می کنند. سوم اینکه سعی کنید از وارد کردن هر نوع تنش به گیاه خودداری کنید مانند صدمات فیزیکی، کمبود مواد غذایی، خشکی و…

چهارم گردش هوا را در بین گیاهان با هرس کردن و کم کردن تراکم بهبود بخشید.

و پنجم روی شاخه و برگ های گیاه آبپاشی نکنید.

بهترین راه مبارزه علیه سفیدک حقیقی مو استفاده از گل گوگرد و یا گوگرد قابل حل در آب مانند لوزال به نسبت چهار در هزار می باشد. گل گوگرد در دمای بیشتراز 21 درجه سانتی گراد تصعید می شود و گاز حاصل روی قارچ موثر است. دردمای بالاتر از 30 درجه سانتی گراد مقدار گاز حاصل شده زیاد بوده ممکن است سبب سوختگی شود . گل گوگرد را بهتر است در فصل زراعی سه نوبت زیر به هنگام صبح به کار برد:

نوبت اول:موقعی که جوانه ها تازه روییده اند و در روی هر شاخه 4 تا 10 برگ وجود دارد.در این نوبت 15 کیلو گرم گل گوگرد در هکتار مصرف می شود. نوبت دوم:در موقع گل دادن موستان به نسبت 30 کیلوگرم در هکتار مصرف می شود.نوبت سوم:موقعی است که غوره های ترش ظاهر شده یعنی حدوددو تا سه هفته پس از سمپاشی نوبت دوم به نسبت 45 کیلوگرم در هکتار مصرف می گردد.در مناطق خشک که احتمال گیاه سوزی در اثر مصرف گوگرد باشد بهتر است از قارچ کش کاراتان به نسبت 1تا 1.5 در هزار علیه این بیماری استفاده نمود.

بیماری ویروس برگ باد بزنی مو

عامل بیماری: Grapevine fanleaf virus

این بیماری یکی از قدیمی ترین بیماری های ویروسی مو بوده و در ایران در آذربایجان شرقی (مغان و مراغه ) و اصفهان جمع آوری شده است. نام این بیماری از روی علائم حاصله در برگ های مو آلوده به ویروس عامل بیماری مشتق شده .بدین معنی که سطح برگ آلوده در محل اتصال به دمبرگ به طور وسیعی باز بوده و رگبرگ های اولیه به طور غیر عادی متراکم شده و برگ شبیه بادبزن باز می شود . برگ های آلوده چین و چروک دار با حاشیه نوک تیز و بعضی مواقع با حالت کلروز همراه هستند شاخه های جوان مو به طور غیر عادی منشعب شده و دارای گره های متقابل در شاخه و فاصله گره ها کوتاه می گردند .حبه انگور در خوشه ها به طور نا منظم رسیده و گاهی ریزش حبه ها در خوشه مشاهده می شوند

علایم بیماری :

روی پایه های مبتلا شاخه های کوتاه و برگها می شوند.روی برگها لکه هایی ظاهر شده و میوه های ریز خوشه در اوایل فصل می ریزند گاهی حبه های انگور بی دانه میشوند.

1- بدشکلی مسری : برگها به شدت به طور متنوع تغییر شکل یافته، چین میخورند و دندانه های زیادی پیدا میکنند

2- موزاییک زرد: نشانه های بیماری در موزاییک زرد چنین است که در اوایل بهار رنگ زرد کرومی براق روی اندامهای رویشی سال جاری بروز میکند

3- رنگ نواری: در این حالت، ابدا نقاط یا لکه های زرد کروی در طول رگبرگهای اصلی برگهای کامل شده بروز و سپس به نواحی بین رگبرگها سرایت میکند، در این حالت هم بدشکلی و خوشه های نامنظم تشکیل می شود و مقدار محصول کاهش می یابد

مبارزه:

برای کنترل بیماری برگ بادبزنی مو، می توان از چند طریق اقدام کرد:

1-. کنترل نماتودهای ناقل: با نماتودهای ناقل ویروس در موستانهای دایر نمی توان با موفقیت مبارزه نمود. از این رو باید اقدامات ضروری را در مرحله قبل از کاشت به منظور شکستن سیکل اکولوژیک ویروس – نماتود از طریق آیش طولانی و کنترل علفهای هرز به عمل آورد و یا نماتودهای ناقل را با استفاده از فومیگاسیون خاک، ریشه کن کرد.

2-انتخاب و تولید مواد تکثیری عاری از ویروس

3-انتخاب قلمه سالم و ضد عفونی خاک با بکار گیری متیل بروماید به نسبت 400 تا 800 کیلو در هکتار یکماه قبل از موستان در مبارزه علیه این بیماری موثر است.

بیماری آنتراکنوز مو

 عامل بیماریSphaceloma ampelinum :

بیماری آنتراکنوز مو ،لکه های مشخصی روی دانه های انگور ایجاد می نماید که به همین جهت است که به آن پوسیدگی چشم پرنده ای نیز گفته می شود. این بیماری به تمام قسمت های هوایی و جوان گیاه انگور صدمه می زند .روی قسمت های سبز گیاه در وهله اول لکه های قهوه ای رنگ کمی گود که با حاشیه برآمده تیره ای احاطه شده به وجود آمده و سپس رشد می کند. و تمام سطح برگ های مبتلا را خشک کرده و اصطلاحا میسوزاند همچنین روی جوانه های پیرتر بیماری به قسمت های داخلی وارد شده و چوب را خراب کرده و در نتیجه جوانه ها به زودی خشک می شوند.

علایم بیماری:

بیماری در قسمتهای هوایی وجوان مودیده می شود . روی ساقهِ- دمبرگ- پیچک لکه های قهوه ای رنگ بیضی شکل ایجاد می شود که اغلب توسعه انها توسط لایه چوب پنبه ای محدود می شود. روی برگ لکه های مدور به صورت بافت رده(نکروتیک)ایجاد می شود و در صورتی که برگ خیلی جوان باشد ناحیه آلوده بعد از خشک شدن از متن برگ جدا شده و برگ منظره غربالی می گیرد. روی حبه ها ی انگورلکه های گرد به رنگ قهوه ای با حاشیه تیره ظاهر می گردد .لکه ها ممکن است به هم متصل شده لکه های بزرگ و نا منظمی به وجود می آ یند.

مبارزه:

– کشت ارقام مقاوم مانند نیا گارا – کنکورد

– هرس شاخه های آلوده

-سم پاشی علیه این بیماری در دو نوبت زمستان و بهار صورت می گیرد.در زمستان قبل از باز شدن جوانه ها با محلول سولفات مس(5 کیلوگرم در 100 لیتر آب ) پایه های مو را سم پاشی می نمایند و سم پاشی بهاره پس از آنکه ساقه های جوان طولشان به 20-25 سانتیمتر رسید انجام می گیرد .در زمانی که گیاه دارای برگ و میوه است در کاربرد سموم مسی باید دقت کرد ، چون بعضی از ارقام انگور نسبت به ترکیبات مسی حساسیت نشان می دهند . از دیگر قارچ کش هایی که برای مبارزه با این بیماری قابل توصیه است می توان به دی نیترو کروزول و زیرام اشاره کرد .